Jak czytać badania zdrowotne psów? Poradnik dla Nabywców.
Pewnie niektórzy z Was, przeglądając zapowiedzi miotów czy strony www różnych hodowli, zastanawiają się z konsternacją “co u licha oznaczają te wszystkie skróty badań zdrowotnych?!”
Czasem można coś wygooglać, a czasem nie bardzo.
Zapytać głupio, a jak się nie hoduje i nie bada, to jak to rozszyfrować?
Postanowiłam zatem omówić (mam nadzieję dosyć zwięźle) temat niektórych skrótów używanych w opisach wyników badań psów.
Dlaczego niektórych?
Haha…bo wciąż spotykam rasy, które bada się na przypadłości nietypowe dla moich ras i szczerze powiem – nie zawsze wiem o co tam chodzi… .
Badania serca ( Hearth – HEALTHY)
Generalnie wszelkie zmiany w sercu wykryje echokardiografia i badanie dopplerowskie.
Takie też badania wykonuję swoim psom u weterynarzy kardiologów.
Tylko część z nich wystawia certyfikaty, które są akceptowane przez Związek Kynologiczny w Polsce, dlatego udaję się właśnie do tych specjalistów.
Certyfikat dokładnie opisuje parametry typu prędkość przepływu aortalnego/płucnego, a podczas badania hodowca widzi i omawia z lekarzem stan serca.
Na tej podstawie podejmuje decyzję, czy warto danego psa użyć do hodowli.
Warto też nadmienić, że nie wszystkie zmiany mają podłoże genetyczne. A wręcz należy zaznaczyć, że póki co, lekarze wet. zastanawiają się nad tym, czy np. najczęściej występujące schorzenie serca, czyli kardiomiopatia rozstrzeniowa (dilated cardiomyopathy, DCM) jest chorobą o podłożu genetycznym czy też nie.
Jeśli konkretnie o DCM chodzi, schorzenie to może być wywoływane przez niedobory żywieniowe, szczególnie niedobór tauryny. Dlatego tak ważna jest jej suplementacja na etapie rozwoju psa.
Co ciekawe istnieją badania pokazujące, że istnieje predyspozycja rasowa do zaburzeń metabolizmu tauryny u ras takich jak cocker spaniel amerykański i nowofundland, i tym samym do rozwoju DCM.
Na tych dwóch rasach Amerykanie prowadzili badania.
A czy bokser też posiada takie predyspozycje…? – dobre pytanie!
Najczęściej hodowcy w informacjach o wykonanych badaniach opisują serce tak jak na certyfikacie – HEART = HEALTHY .
Co to HZ?
U boksera, oprócz standardowego certyfikatu opisującego stan serca, podaje się również skalę punktową HZ, która ma mówić, w jakim przedziale “zdrowotnym” serce jest.
Nie rozumiem tylko, dlaczego takiej systematyki opisu nie przyjęto w odniesieniu do wszystkich ras…? To przecież bardzo wygodne i czytelne dodatkowe oznaczenie wyniku.
Badanie w kierunku dysplazji – czyli biodra, łokcie i wypadające rzepki (HD, ED i PL)
Na temat dysplazji stawów biodrowych i łokciowych pisałam już kiedyś tu-> zdrowie-boksera .
Jedyne co chciałabym dodać na ten temat, to że z dysplazją sprawa jest równie zawiła co z sercem lub nawet bardziej.
U każdego psa większych gabarytów istnieje możliwość nabycia tej wady anatomicznej, np. podczas forsowanych treningów (głównie skoki) u młodych, rozwijających się psów. Również nadwaga może powodować zmiany w obrębie stawów.
I starość – wtedy najczęściej sypie się wszystko po kolei… .
Dlatego wyróżniamy dysplazję dziedziczną i nabytą.
Psy badamy w wieku ok. 2 lat, gdy zakończony jest okres wzrostu. Duże zmiany dysplastyczne w tym wieku świadczyć będą o genetycznym podłożu choroby.
Co to ED?
– zdjęcia rentgenowskie stawów łokciowych – dysplazja stawów łokciowych (ED) z możliwymi wynikami: 0,1,2,3
Co to HD?
– zdjęcie rentgenowskie stawów biodrowych- dysplazja stawów biodrowych (HD – w PL jest badaniem obowiązkowym u bokserów).
Wypadnięcie/zwichnięcie rzepek stawu kolanowego
( ” PL” od ang. patellar luxation, potocznie “patelle” )
Z tą przypadłością z kolei przyszło mi się zmierzyć przy okazji badań buldożki francuskiej, ponieważ wypadające lub przemieszczające się rzepki to problem nękający rasy małe i miniaturowe.
Badania opisuje się zestawiając wyniki badań obu stawów (prawego i lewego), np. jak u mojej Zochy PL – 0/0 :
PL-0 – obie rzepki wolne
PL-1 – postać najlżejsza
PL-2- postać umiarkowana
PL-3- postać średnia
PL-4 – postać zaawansowana
I tak jak w przypadku opisu badań stawów biodrowych czy łokciowych, tutaj również wpis do rodowodu może wykonać jedynie uprawniony przez ZKwP lekarz weterynarii.
Badania oczu – Eyes CLEAR
Badania, o których piszą hodowcy ( “Eyes – clear“) dotyczą okresowych badań oczu.
Certyfikat opisuje aktualny stan oczu, wykluczając całą litanię wad gałki ocznej.
Stadium zaawansowane tych przypadłości w wieku młodzieńczym świadczyłoby o ich genetycznym podłożu.
Choroby jakie wyklucza certyfikat to:
- Zaćma wrodzona i nabyta (cataract congenital/non-congenital),
- Przetrwała błona źrenicza (persistent pupillary membrane – PPM),
- Dysplazja siatkówki (retinal dysplasia – RD)
- Micropapila/Hypoplasia
- Przetrwałe hiperplastyczne pierwotne ciało szkliste(persistent hyperplastic primary vitreous – PHPV/PHTVL )
- Dwu i trzyrzędowość rzęs (distichiasis/trichiasis)
- Ektropium/entropium
- Dystrofia rogówki (corneal dystrophy)
- Zwichnięcie soczewki (Primary lens luxation – PLL )
- Zanik siatkówki (retinal atrophy – PRA)
Mam nadzieję, że od teraz czytanie wyników będzie ciut łatwiejsze. 🙂
